(Overkoepelend thema deze veertigdagentijd: vrijheid in gebondenheid; opstaan uit knellende banden van deze doodse tijd)
Lezingen: Gen.22, 1-18; Rom. 8, 31b-34; Mc. 9, 2-10
Abraham durft zijn zoon los te laten. Hij is bereid aan het bizarre verzoek van God te voldoen. Zijn toekomst komt in het geding, maar God geeft hem die toekomst terug. Hij hoeft zijn zoon niet te offeren. Het leven kan doorgaan.
Ook in het evangelie moeten de drie leerlingen na de bijzondere ervaring verder. Ga geen tent bouwen, hou niet vast, maar laat los, daal af en vervolg je pad.
Inleiding
De tweede zondag van de veertigdagentijd, de tweede halteplaats op weg naar Pasen. Deze zondag heet:zondag reminiscere: gedenk uw barmhartigheid, Heer, naar Psalm 25. Een gedachte om vast te houden. Deze psalm gaat vooral over het vertrouwen dat de dichter uitspreekt. Hij/zij vertrouwt op de barmhartigheid en goedertierenheid van God.Ieder jaar zijn we getuige van de Berg, waar Jezus van gedaante verandert, en in het volle Licht van Pasen staat. Een Evangelie zo belangrijk dat we dat ook lezen op 6 augustus. De eerste lezing, genoemd, het offer van Abraham, lezen we in zijn geheel, de verzen 1-18. Wij denken aan onze broeders en zusters, onze kapelgasten, die wij missen, en voelen ons met hen verbonden. En hopen dat wij spoedig weer samen mogen vieren, In Woord en Brood en Beker. Maken we het stil om de Heer te vragen dat Hij bij ons aanwezig wil zijn.
Overweging
“We koesteren waar we op wachten, en wat we het meest dreigen te verliezen”. Deze uitspraak heb ik niet van mijzelf. Ze is van voormalig opperrabbijn Jonathan Sacks, Die het boek Genesis, het eerste boek van de Thora van commentaar heeft voorzien en vaak op verrassende wijze verbindt met de wereldgeschiedenis en met ons persoonlijk leven!
Hij schreef dit bij het verhaal van Abraham en Sara. Abraham die op het horen van een Stem wegtrok, uit al wat hem vertrouwd en bekend was, het onbekende tegemoet. Hij wordt de eerste jood genoemd. Zijn vrouw Sara bleef tot haar verdriet kinderloos. Met de geboorte van Isaak, kind dat God hen beloofd had, ging hun diepste verlangen in vervulling. Al waren ze bijna het vertrouwen verloren dat het werkelijkheid zou worden. Maar vandaag dreigt hij die zoon te verliezen, op de berg Moria, de berg van het offer, zijn zoon, “je enige” zal God tot driemaal toe zeggen! Abraham, wat een zware tocht moest hij met Isaak maken (drie dagen lang…het klinkt als een opstandingsverhaal…) Van wie vermoed wordt, dat die al een volwassen man was. En sterker dan zijn vader. En dat hij dus waarschijnlijk vrijwillig meeging om geofferd te worden! Tot de hand van Gods engel hem tegenhoudt. En God een einde maakt aan de beproeving. Een joodse uitleg hiervan is: beschouw het leven nooit als vanzelfsprekend.Zoals ook de geboorte van een kindje niet en nooit vanzelfsprekend is en elke ouder dolgelukkig is als het na de geboorte huilt, een goede kleur krijgt, zijn longetjes ontplooit. Om niet te vergeten, schrijft Sacks. Her- inneren, Leren, lernen, scholing én doen, Thora doen, dát is wat in het jodendom het hoogst staat aangeschreven. Na het “sjema”: Hoor, Israël.Omwille van de mensheid moet de wereld deze les leren, dat leven scheppen een daad van liefde is; omdat téveel kinderen leven in armoede en honger, omdat téveel kinderen gebrek hebben aan medische zorg; omdat wapens vaak boven welzijn gaan…en vandaag: arme landen maar moeten wachten tot voor hen een vaccin tegen Corona beschikbaar en betaalbaar wordt. Omdat ons leven en onze vrijheid niet en nooit vanzelfsprekend zijn. Als je de verhalen van Abraham en Sara, hun leven en hopen, achter elkaar door leest, dan denk je: hoe hielden ze het vol, die hele lange weg, het uitblijven van Gods belofte, de lange duur. Tot uiteindelijk de vervulling. En dan dit!! Hoeveel spankracht hebben mensen? Lees het verhaal van Mozes die veertig jaren met een weerspannig volk door de woestijn trok. Hoe menselijk was het, dat Sara tegen Abrahamzei, dat hij maar een kind moet verwekken bij Hagar, dat ze lacht wanneer ze hoort, dat ze binnen een jaar zelf een kind zal krijgen; op een gegeven moment verliest de mens toch de hoop op een goede afloop, zelfs zijn geloof.Het is het geheim van krachtige en vrije mensen, in de Bijbel en de mensen die wij ontmoeten om het visioen en de stip op de horizon, gaande te houden. Om God toe te laten. Om te vertrouwen. Dat het goed komt. GOD HOUDT ZIJN BELOFTE. DAAR MOGEN OOK WIJ VANDAAG OP VERTROUWEN. NET ALS DE DICHTER VAN PS. 25 MOGEN WE GOD DAAR OOK OM BIDDEN ALS WIJ HET EVEN NIET MEER ZIEN ZITTEN. EN ZOALS JEZUS KEER OP KEER DEED. CONTACT ZOEKEN MET ZIJN VADER.Het Evangelie is de gebeurtenis die wij kennen als De verheerlijking op de Berg. Jezus zocht vaak een eenzame plaats, om te bidden; om contact te zoeken met zijn Vader. Vandaag gaat Hij evenwel niet alleen, maar met de vertrouwde drie: Petrus, Jacobus en Johannes. Zij zijn het die ook getuige zullen zijn van Jezus’ meest indringende gesprek met zijn Vader, in de Hof van Olijven. De berg is een beeld en symbool van ons leven, een plaats waar hemel en aarde elkaar raken; een plaats van eenzaamheid, maar ook ruimte, om op te ademen; een groots uitzicht te genieten, een plaats die niet alleen fysiek, maar ook innerlijk en geestelijk je kan omvormen! Loslaten, alle ruis laten wegebben.
Daar waar het volmaakt stil wordt in en om je heen- niet persé op de top van een berg overigens- kan een diepe mystieke ervaring ingrijpen. We hebben in onze vrijdagbezinning tweemaal een dagboekfragment gelezen van Dag Hammarskjöld. In zijn boek Merkstenen schrijft hij, heel krachtig en kwetsbaar, over zijn mystieke weg en zijn zoeken naar zin, in dienstbaarheid en gehoorzaamheid: Verder word ik gedreven, een onbekend land in, de grond wordt harder. Aldoor vragend, zal ik aangekomen zijn, waar het leven wegklinkt- een heldere, eenvoudige toon, in de stilte.
Ging Jezus de berg op om te bidden? Of verlangde hij naar Mozes en Elia, die beide op de berg God mochten ontmoeten op een moment van diepe wanhoop? Halfweg het Marcusevangelie, tussen de aankondigingen van Jezus’ lijden en sterven, staat dit Opstandingsverhaal, deze voorafbeelding van Pasen, Jezus als Lichtende gestalte.Het is te begrijpen wat Jezus’ leerlingen vragen, zullen we hier blijven? Waar het goed is en veilig. Weerstand tegen verandering is heel herkenbaar!! Maar zo zal het niet blijven. De drie kunnen het moment niet vasthouden. Alleen in hun hart meedragen. Hun Heer niet vasthouden. Alleen in hun liefde meedragen. Zij, wij moeten loslaten, de berg af, naar het dagelijkse leven met alles wat dat met zich meebrengt. Aan goeds, maar ook aan frustratie en onzekerheid. Loslaten en toch vertrouwen. Dat er toekomst is. van Abraham af!. Dat God toekomst geeft en het werk van zijn handen niet laat vallen. Dat wij Hem door Jezus Christus mogen inroepenin alles wat ons bezwaart. Zo nabij mogen wij komen. Jezus’ leerlingen hebben iets meegemaakt dat de weg de moeite waard maakt en dragelijk. Dit is mijn Zoon. De welbeminde. Luistert naar Hem. In tegenwoordige tijd! Nico ter Linden schrijft in “Koning op een ezel”: Toen de wolk was opgetrokken stond alleen Jezus daar nog. Mozes en Elia waren er niet meer. “Kom mee! “zei Jezus. “Wij zullen hier geen tenten bouwen. Wij moeten naar het dal. Wij moeten weer naar de mensen toe. Kome wat komt”Mozes en Elia hadden Hem nieuwe moed gegeven. Mensen van de weg zijn ze genoemd, steeds onderweg, om te getuigen van de levende Heer. Doen wij evenzo! Zijn weg, naar Pasen.